Duyurular

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu Tarafından Gözetim Altındaki İthalatta Gümrük Kıymetinin Beyanla Artırılmasıyla Ödenen Vergilerin İadesine İlişkin BİM Kararları Arasındaki Aykırılık Giderilmiştir

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (“Kurul”) tarafından, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun (“Kanun”) 211. maddesinin (1) numaralı fıkrasında 18.07.2021 tarihli ve 7333 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında, gözetim uygulamasına tabi ithal eşyasının gümrük kıymetinin yükümlünün kendi beyanı ile artırılması nedeniyle ödenen vergilerin iadesine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın giderilmesine dair karar (“Karar”), 13.11.2025 tarihli ve 33076 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Karar’da özetle aşağıdaki hususlara değinilmiştir:

  • Kurul tarafından öncelikle, Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 2. Vergi Dava Dairesi ile İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 7. Vergi Dava Dairesi arasında, gözetim tebliğindeki kıymete ulaşmak amacıyla yurt dışı gider kaleminde yapılan ek beyan nedeniyle fazladan ödendiği iddia edilen vergilerin, Kanunu’nun 211. maddesi kapsamında geri verilip verilemeyeceği konusunda ortaya çıkan farklı içtihatların bulunduğu tespit edilmiştir.
  • İlgili mevzuat çerçevesinde, ithal eşyasının gümrük kıymetinin kural olarak Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca satış bedeline göre belirlendiği; satış bedelinin esas alınamadığı durumlarda Kanun’un 25. maddesinde düzenlenen diğer yöntemlerin sırayla uygulanmasının öngörüldüğü; Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması’nın (GATT) VII. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma hükümleri uyarınca da gümrük idaresinin beyanın doğruluğunu araştırma yetkisinin saklı olduğu ortaya konulmuştur.
  • Gözetim uygulamasının, Gümrük Yönetmeliği ve İthalatta Gözetim Uygulaması Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde bir ticaret politikası önlemi niteliği taşıdığı; gözetimin esasen ithalatın seyrinin izlenmesine yönelik olduğu, eşyanın kıymeti bakımından belirlenen gözetim birim kıymetinin, Gümrük Kanunu anlamında gerçek satış bedeli niteliği taşımadığı; gözetim uygulamasına tabi eşya bakımından ithalatçı yükümlülüğünün kural olarak gözetim belgesi ibrazı ile sınırlı olduğu belirtilmiştir.
  • Kanunu’nun 211. maddesinin (1) numaralı fıkrasına, 7333 sayılı Kanun’un 13. maddesiyle eklenen hüküm uyarınca, ticaret politikası önlemlerine tabi eşyanın gümrük kıymetinin yükümlünün kendi beyanı ile artırılması sonucunda ödenen veya tahakkuk ettirilen vergilerin geri verilmesine veya kaldırılmasına yönelik taleplerin kabul edilemeyeceği düzenlenmiştir. Madde gerekçesinde de yükümlülerin ticaret politikası önlemlerinden kaçınmak amacıyla kendi beyanlarıyla kıymeti artırmalarını takiben geri verme veya kaldırma yoluna başvurmalarının engellenmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir.
  • Kurul tarafından, gözetim tebliğindeki birim kıymete ulaşmak amacıyla herhangi bir gerçek yurt dışı gider bulunmadığı hâlde yurt dışı gider kalemine ek beyanda bulunulması suretiyle eşya kıymetinin yükseltilmesinin, ticaret politikası önlemlerine tabi eşyanın gümrük kıymetinin yükümlünün kendi beyanı ile artırılması kapsamında değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumda, söz konusu beyana dayanılarak tahakkuk ettirilip ödenen vergilerin, Kanunu’nun 211. maddesi çerçevesinde geri verme yoluyla iadesine imkân bulunmadığı kabul edilmiştir.
  • Karar’da ayrıca, Kanunu’nun 242. maddesinde düzenlenen itiraz yolunun, gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı başvurulabilecek ayrı bir idari başvuru yolu olduğu; 211. madde kapsamında geri verme veya kaldırma talebinde bulunulması için ihtirazi kayıt koşulu aranmadığı, buna karşılık 242. madde kapsamında tahakkuka itiraz yoluna başvurulabilmesi için ihtirazi kayıtla beyanname verilmesinin uygulamada zorunlu kabul edildiği vurgulanmıştır.
  • Bu çerçevede, 18.07.2021 tarihli ve 7333 sayılı Kanun ile Kanunu’nun 211. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yapılan değişiklik sonrasında tescil edilen beyannameler yönünden, eşyanın kıymetinin gözetim tebliğindeki kıymete eşitlenecek tutarda yurt dışı gider kalemine ihtirazi kayıtla beyanda bulunmak suretiyle artırılması nedeniyle fazladan ödendiği iddia edilen vergilerin, 211. madde uyarınca geri verme başvurusu kapsamında iadesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmış; Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılık, İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 7. Vergi Dava Dairesinin kararı doğrultusunda giderilmiştir.

Karar’ın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Zümbül Hukuk ve Danışmanlık

info@zumbul.av.tr

 

İnternet sitemizde bulunan her türlü bilgi ve belge Avukatlık Kanunu ve ilgili diğer mevzuat ile Türkiye Barolar Birliği’nin Avukatlık Meslek Kuralları dikkate alınarak Zümbül Hukuk ve Danışmanlık tarafından yalnızca genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, bu yayınlarda kesinlikle reklam ve/veya ticari amaç güdülmemiştir. İnternet sitemizdeki her türlü bilgi ve belge genel geçer nitelikte olup hiçbir suretle bu yayınların eksiksiz, doğru, güncel ve güvenilir olduğu garanti ve taahhüt edilmemektedir. İnternet sitemizde yer verilen yayınlardaki bilgilerle ilgili olarak bir avukata/uzmana danışmadan söz konusu bilgi ve belgelere dayanılarak hareket edilmemelidir. İnternet sitemizdeki yayınlarda yer verilen linkler kamuya açık kaynaklardan elde edilerek yalnızca ziyaretçilerin diğer bilgi ve belgelere ulaşmasını kolaylaştırmak amacıyla bulunmaktadır. Bu linkler hiçbir şekilde link verilen kişi, kurum ve kuruluşları tavsiye ve/veya onay anlamına gelmemektedir. İnternet sitemizdeki yayınlar hiçbir şekilde hukuki danışmanlık sunulması veya internet sitemize herhangi bir suretle ulaşan ziyaretçiler ile avukat-müvekkil ilişkisi oluşturulduğu anlamına gelmemektedir. İnternet sitemizdeki tüm içerikler Zümbül Hukuk ve Danışmanlık mülkiyetindedir ve hiçbir içerik yazılı izin alınmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz ve atıf yapılmadan kullanılamaz.