ANAYASA MAHKEMESİ’NİN WİKİPEDİA KARARI RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANDI !

15 Ocak 2020

Anayasa Mahkemesi’nin 2017/22355 başvuru numaralı, 26.12.2019 tarihli Kararı 15.01.2020 tarihli ve 31009 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Wikimedia Inc. ve diğer kişilerin başvurularına konu kararda Anayasa Mahkemesi’nin;

• 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun “Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi’’ kenar başlıklı 8/A maddesi,
• Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Tavsiye Kararları,
• Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesinin Görüşü,
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları,

kapsamında yaptığı incelemeler sonucunda;

• Başvuru konusu erişimin engellenmesi tedbirinin olağanüstü hal döneminde alınmış olması tek başına, bu tedbir aracılığıyla ifade özgürlüğüne yapılan müdahalenin Anayasa’nın “Temel hak ve hürriyetlerin kullanımının durdurulması” kenar başlıklı 15. maddesi kapsamında değerlendirilebileceği anlamına gelmediği,
• Başvuruya konu olayda ifade özgürlüğüne yönelik müdahalenin kanuni dayanağı olarak gösterilen 5651 sayılı Kanun’un 8/A maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan ve müdahaleye izin verilen sebeplerden hangisine dayanıldığının ifade edilmediği ve sebepler içerisinde yer almayan “devletin itibarı” sebep olarak gösterilerek Kanun’un ilgili kuralının keyfiliğe yol açıldığı izlenimi oluşturacak şekilde genişletici yoruma tabi tutulduğu,
• İnternetin Anayasa’nın 26. maddesinde düzenlenen ifade özgürlüğünün güvencesi altında olduğu,
• Üçüncü ve dördüncü başvurucular açısından; kullanıcı sıfatı taşıyan ve yıllardır bilimsel çalışmaları, eğitim-öğretim faaliyetleri kapsamında Wikipedia’yı kullandıklarını iddia eden başvurucuların böyle bir kaynaktan mahrum kalmalarından dolayı mağdur sıfatı taşıdıkları,
• Erişimin engellenmesi kararına konu URL adreslerinde yer alan yayınların içeriği ile sınırlama sebebi arasındaki ilişkinin ortaya konulamadığı gibi gecikmesinde sakınca bulunan bir halin varlığı da gösterilemediği,
• Erişimin engellenmesi kararının ardından editörler tarafından karara konu maddeler üzerinde kapsamlı değişiklikler yapıldığı, düşük ve doğrulanamayan içerikler ve alıntılarının içerikten çıkarıldığı,
• Somut olayda erişim engellemeye konu içerikler sebebiyle daha sonra bir ceza soruşturması veya kovuşturması açılmadığı, bu yola başvurulmamış olmasının dahi içeriklerde Wikipedia’nın kapatılmasını haklı gösteren vahim nitelikte içerik bulunmadığını gösterdiği,
• Somut durumda erişim engelinin sürekli hale gelmesinin ifade özgürlüğü üzerinde oldukça orantısız bir müdahale teşkil edeceği,
• Birinci, üçüncü ve dördüncü başvurucuların ifade özgürlüğüne yapılan müdahalenin demokratik toplum düzenine gereklerine uygun olmadığı

Gerekçeleriyle,

• Anayasa’nın 26. maddesinde yer alan ifade özgürlüğünün birinci, üçüncü ve dördüncü başvurucular yönünden ihlal edildiğine,
• Kararın bir örneğinin ifade özgürlüğünün ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği’ne gönderilmesine,
• 1.257, 50 TL harç ve 2.475 TL vekalet ücretinden oluşan toplam 2.732, 50 TL yargılama giderinin birinci başvurucuya, 257,50 TL harç ve 2.475 TL vekalet ücretinden oluşan toplam 2.732,50 TL yargılama giderinin ise üçüncü ve dördüncü başvuruculara müştereken ödenmesine

karar verilmiştir.

Somut olayda ifade özgürlüğünü savunan ve bu bağlamda yasal faaliyetler yürüten bir sivil toplum kuruluşu olduğunu belirten ikinci başvurucu Punto 24 Bağımsız Gazetecilik Derneği’nin başvurusu, anılan karardan doğrudan ve kişisel olarak etkilendiği konusunda ikna edici bir açıklama bulunamadığı için kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilmemiştir.

Söz konusu karar metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Konuya ilişkin herhangi bir sorunuz ve/veya yorumunuz olması halinde, bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.

Saygılarımızla,

Zümbül Hukuk ve Danışmanlık

info@zumbul.av.tr