TÜRK PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARA İLİŞKİN 2018-32/48 SAYILI İHRACAT BEDELLERİ HAKKINDAKİ TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK

02.01.2020

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-32/48)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2019-32/56), 31.12.2019 tarihli ve 30995 sayılı 5. Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Tebliğe göre Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından öngörülen değişiklikler özetle şu şekildedir;

  • Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin en az %80’inin bir bankaya satılmasına ilişkin hüküm kaldırılmış; ancak bedellerin ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilmesi veya getirilmesi ve yurda getirilme süresinin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemeyeceği hükümleri korunmuştur.
  • İhracat bedellerinin beyan edilen Türk parası veya döviz üzerinden yurda getirilmesinin esas olmasına ilişkin hüküm korunmuş; ancak döviz üzerinden yapılacağı beyan edilen ihracat karşılığında farklı bir döviz cinsinin veya Türk parası üzerinden yapılacağı beyan edilen ihracat karşılığında döviz getirilmesi mümkün kılınmıştır.
  • İhracat işlemlerine ilişkin bedellerin yurda getirilmeleri için öngörülmüş ödeme şekillerine Banka Ödeme Yükümlülüğü (BPO) eklenmiştir.
  • Özelliği olan ihracatlar hakkında (yurt dışına müteahhit firmalarca yapılan ihracatlar, konsinye yoluyla yapılan ihracatlar, yurt dışına yapılan geçici ihracatlar, kredili veya kiralama yoluyla yapılan ihracatlar), ihracat bedellerinin öngörülen süreler içerisinde yurda getirilmesi zorunluluğu korunmuş; ancak bu bedellerin bir bankaya satılması zorunluluğu kaldırılmıştır.

Bunun yanında İhracat işlemlerine ait sözleşmelerde bedellerin tahsili için fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda, bedellerin vade bitiminden itibaren 90 gün içinde yurda getirilmesi zorunludur.” hükmü eklenmiştir.

  • Yeni düzenleme ile ihracatçılar yalnız ihraç edilen malların bedelinin süresinde yurda getirilmesi ve ihracat hesabının süresinde kapatılmasından sorumlu tutulmuşlardır, bedelin bankalara satılması yükümlülüğü kaldırılmıştır.

Benzer şekilde, ihracata aracılık eden bankalar yalnız ihracat bedellerinin yurda getirilmesini izlemekle yükümlüdür; satışının yapılmasını izleme yükümlülükleri kaldırılmıştır.

  • İhracat bedelinden indirimler hakkında;

-Görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinden döviz transfer taleplerinin bankalarca incelenip sonuçlandırılacağı hükmü ve “Bedel getirme süreleri içinde yurda getirilen ihracat bedelleri; ihracatçının ithalat bedelleri, sermaye hareketlerine ilişkin ödemeleri, görünmeyen işlemlere ilişkin giderleri ve transit ticaretinin alış bedeli ile söz konusu süreler içinde bankalarca mahsup edilebilir.” hükmü kaldırılmıştır.

-Dış ticaret mevzuatı hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen mal ihraç ve ithalinde, tarafların aynı kişiler olması ve ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması kaydıyla, mal ihraç ve ithal bedellerinin bankalarca doğrudan mahsup edilebilmesi imkanı kaldırılmış, konuya ilişkin esasların Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenmesine karar verilmiştir.

- Mahsuba tabi tutulan kısım için mahsup tarihinde geçerli döviz alış kuru üzerinden döviz alım ve satım belgeleri düzenlenmesi uygulaması da kaldırılmıştır.

  • İhracat bedellerinin yurda getirilmesi ve ihracat hesaplarının kapatılması hakkında;

-Bankalarca söz konusu bedellerin yurda getirildiğine dair İhracat Bedeli Kabul Belgesi düzenlenmesi öngörülmüş; ancak Geçici Madde uyarınca henüz ihracat bedellerinin takip edileceği bilgi sistemi Hazine ve Maliye Bakanlığınca uygulamaya alınmadığından, alınana kadar İhracat Bedeli Kabul Belgesi yerine bankalarca Döviz Alım Belgesinin kullanılmasına karar verilmiştir.

Mücbir sebeplerin varlığı nedeniyle Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce verilen 24 aylık ek sürenin sonunda mücbir sebebin devamının belgelenmesi halinde açık ihracat hesabının kapatılmasına ilişkin taleplerin Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından incelenip sonuçlandırılacağı kabul edilmiştir.

  • İhracat hesaplarının kapatılmasında öngörülen sürelerin kaçırılmasıyla ilgili haklı durum hallerine ilişkin olarak; “Mücbir sebep halleri dışında kalan, ancak bedel getirme süreleri içerisinde ihracat bedelinin yurda getirilmesine engel olan ve resmi kayıtlarla tevsik edilebilen durumlar Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince haklı durum olarak değerlendirilebilir.” hükmü getirilmiştir.
  • Her bir gümrük beyannamesi itibarıyla; 30.000 ABD dolarına kadar noksanlığı olan ihracat hesapları veyahut 30.000 ABD dolarından yüksek olmakla birlikte 100.000 ABD doları veya eşitini aşmayan, beyanname veya formda yer alan bedelin %10’una kadar noksanlığı olan (sigorta bedellerinden kaynaklanan noksanlıklar dahil) ihracat hesapları doğrudan bankalarca ödeme şekline ve toplam beyanname tutarına olan oranına bakılmaksızın terkin edilmek suretiyle kapatılacağı kabul edilmiştir.

Terkin işlemleri 90 günlük ihtarname süresi içerisinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince gerçekleştirilecektir.

  • “Bu Tebliğin uygulanmasına yönelik Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar Merkez Bankasınca ilan edilir. Türkiye’de yerleşik kişilerce bu Tebliğin yürürlükte bulunduğu süre içinde fiili ihracı gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedel getirme süresinin bu Tebliğin yürürlükten kalktığı tarihten sonra sona ermesi halinde bu Tebliğ hükümleri uygulanmaya devam edilir.” hükmü kaldırılmıştır.
  • Son olarak, 31 Aralık 2019 tarihi itibariyle açık bulunan ihracat hesapları için, Tebliğin ihracatçı lehine olan hükümleri uygulanması öngörülmüştür.

İlgili Tebliğ metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Konuya ilişkin herhangi bir sorunuz ve/veya yorumunuz olması halinde, bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.

Saygılarımızla,

Zümbül Hukuk ve Danışmanlık

info@zumbul.av.tr